Bir veya daha fazla dişin kaybı, toplumda genellikle sadece görsel bir sorun olarak algılanır. Ancak diş eksikliği, gülüşün görünümünü etkilemenin çok ötesinde, çene kemiği ve yüz yapısında kalıcı deformasyonlara yol açabilen ciddi bir sağlık sorunudur. Bu nedenle, kaybedilen dişlerin yerine konması sadece görünümü iyileştiren bir tercih değil, çene ve yüz sağlığını korumak için zorunlu bir tedavidir.
Çene Kemiği Kaybı (Rezorpsiyon) ve Yüzdeki Değişimler
Diş kökleri, çiğneme fonksiyonu sırasında çene kemiğine sürekli olarak mekanik uyarılar gönderir. Bu uyarılar, kemik dokusunun yoğunluğunu ve sağlığını koruması için çok önemlidir. Bir diş kaybedildiğinde, ilgili bölgedeki kemik dokusu bu doğal uyarıdan mahrum kalır ve zamanla vücut tarafından emilmeye başlar. “Rezorpsiyon” adı verilen bu kemik erimesi süreci, ilerledikçe yüz hatlarında belirgin değişikliklere neden olur.
Kemik desteğinin azalmasıyla yüzün alt kısmında içe doğru bir çökme oluşur. Buna bağlı olarak dudaklar incelir, burun ile dudak arasındaki mesafe değişir ve yüz ifadesi daha yaşlı görünebilir. Aynı zamanda, çene eklemi (temporomandibular eklem) üzerindeki kuvvet dağılımının dengesi bozulur. Bu da ağrı, tıklama sesleri veya çeneyi açmada zorluk gibi fonksiyonel bozukluklara yol açabilir.
Konuşma ve Çiğneme Fonksiyonlarının Bozulması
Diş eksikliği, günlük yaşam kalitesini doğrudan etkileyen fonksiyonel kayıplara da neden olur. Besinlerin yeterince öğütülememesine yol açarak çiğneme fonksiyonunu bozar; bu durum sindirim sistemi rahatsızlıklarına ve uzun vadede beslenme yetersizliklerine zemin hazırlayabilir. Benzer şekilde, fonetik açıdan önemli olan “s”, “t” ve “d” gibi bazı seslerin doğru telaffuz edilememesi sonucu konuşma fonksiyonunda da bozulmalar meydana gelebilir.
Tedavi Yaklaşımları: Protezler ve İmplantlar
Diş kaybının çene yapısı üzerindeki olumsuz etkilerini durdurmanın veya yavaşlatmanın tek yolu, eksik dişleri yerine koymaktır. Güncel diş hekimliği, bu soruna yönelik etkili çözümler sunmaktadır. Eksik dişlerin yerine konmasında kullanılan geleneksel hareketli ve sabit protezler, çiğneme ve konuşma gibi temel fonksiyonları önemli ölçüde restore eder.diş
Ancak, çene kemiği erimesini engelleme konusunda en etkili çözüm diş implantlarıdır. Çene kemiğine cerrahi olarak yerleştirilen titanyum vidalar olan implantlar, doğal diş köklerini taklit ederek kemiğe gerekli mekanik uyarıyı iletir. Bu sayede rezorpsiyon sürecini durdurur veya büyük ölçüde yavaşlatır. Böylece hem fonksiyonlar doğal dişe en yakın şekilde geri kazanılır hem de çene kemiğinin sağlığı uzun vadede korunmuş olur.
