Diş çürüklerinin tedavisinde yıllardır kullanılan amalgam dolgular, dayanıklılığı ve uzun ömürlü olması nedeniyle tercih edilen bir dolgu türüdür. İçinde bulunan cıva sebebiyle sağlık açısından tehlikeli olduğu yönünde birçok yanlış bilgi dolaşmaktadır. Bu nedenle, amalgam dolgular hakkında doğru bilinen yanlışları ele alarak bilimsel veriler ışığında gerçekleri açıklayalım.
Amalgam Dolgular Zehirli mi?
Amalgam dolguların içerdiği cıva, en çok endişe duyulan konuların başında gelir. Amalgam dolgularda kullanılan cıva ise diğer toksik formlardan farklıdır ve dolgu içinde gümüş, bakır ve kalay gibi metallerle birleşerek stabil hale gelir. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve Amerikan Diş Hekimleri Birliği (ADA), doğru uygulanmış amalgam dolguların sağlıklı bireyler için herhangi bir toksik etki yaratmadığını belirtmektedir.
Bununla birlikte, bazı bireylerde metal alerjisi veya cıvaya karşı aşırı hassasiyet gibi durumlar görülebilir. Bu nedenle, alerji riski taşıyan kişilerin alternatif dolgu seçeneklerini değerlendirmesi önerilir.
Amalgam Dolgular Ne Zaman Değiştirilmelidir?
Amalgam dolgular uzun ömürlü olmalarına rağmen zamanla aşınabilir, çatlayabilir veya dişle uyumunu kaybedebilir. Bu tür dolguların değiştirilmesi gereken bazı durumlar vardır. Eğer dolguda çatlak veya kırık oluşmuşsa, çiğneme kuvvetleri nedeniyle dişin daha fazla zarar görmesini önlemek için değiştirilmesi gerekir. Bunun yanı sıra, dolgunun kenarlarında boşluk oluştuğunda, bakteriler bu bölgelere girerek dolgunun altında çürük oluşmasına neden olabilir.
Dolgulu dişte çürük oluşması da değişim gerektiren durumlardan biridir. Röntgen veya klinik muayene sırasında dolgunun altında çürük tespit edilirse, dişin sağlıklı bir şekilde korunması için dolgunun çıkarılıp yenilenmesi gerekir. Ayrıca sıcak, soğuk veya tatlı yiyeceklere karşı hassasiyet oluşması da dolgunun altında bir sorun olduğunu gösterebilir.
SMART Protokolü ile Amalgam Dolgu Değişimi Nedir?
SMART (Safe Mercury Amalgam Removal Technique), amalgam dolguların güvenli bir şekilde çıkarılmasını sağlayan özel bir tekniktir. Bu yöntemin amacı, dolgu sökümü sırasında ortaya çıkabilecek cıva buharının solunmasını ve vücuda zarar vermesini önlemektir.
SMART protokolü kapsamında öncelikle yüksek vakumlu aspirasyon sistemleri kullanılarak havaya yayılan cıva buharı ve dolgu parçacıkları hızla emilir. Dişin çevresine lastik örtü (rubber dam) yerleştirilerek dolgu parçalarının ağız içine yayılması ve yutulması engellenir. Dolgu parçalar halinde düşük ısıyla çıkarılır, böylece aşırı ısıya bağlı cıva buharlaşması en aza indirilir.
Dolgu tamamen çıkarıldıktan sonra ağız içi bol suyla yıkanarak kalan cıva kalıntıları temizlenir. Son olarak, diş genellikle biyouyumlu dolgu malzemeleri (kompozit, seramik vb.) ile restore edilir. SMART protokolü sayesinde amalgam dolguların değiştirilmesi daha güvenli hale getirilir ve hastanın cıva maruziyeti en aza indirilir. Özellikle kronik rahatsızlıkları olan veya ağır metal detoksuna önem veren kişiler için bu yöntem önerilmektedir.
Amalgam dolgular hakkında dolaşan birçok yanlış bilgi, bilimsel dayanağı olmayan şehir efsanelerine dayanmaktadır. Amalgam dolgular, dayanıklılığı ve uzun ömürlü olması nedeniyle hâlâ diş hekimleri tarafından tercih edilen güvenilir bir tedavi yöntemidir. Görsel kaygılar veya kişisel tercihler doğrultusunda kompozit dolgular da alternatif olarak değerlendirilebilir. En doğru kararı verebilmek için, dolgu ihtiyacınız konusunda bir diş hekimine danışmanız önemlidir.
